![]()
NVMe (Non-Volatile Memory Express) là một giao thức giao tiếp sử dụng chuẩn PCI Express (PCIe) để truy cập dữ liệu trên ổ cứng SSD hoặc ổ lưu trữ không bay hơi (non-volatile) với tốc độ cực nhanh. Khác với ổ SATA dùng chuẩn AHCI cũ, NVMe tận dụng băng thông cao và độ trễ thấp của PCIe, vốn được dùng cho card đồ họa, card âm thanh, hoặc mạng tốc độ cao.
Lịch sử phát triển
Trước khi NVMe ra đời, ổ SSD và HDD dùng giao diện SATA, bị giới hạn tốc độ ở mức 600MB/s (SATA III). Để vượt qua giới hạn này, các nhà sản xuất từng cắm SSD trực tiếp vào khe PCIe, nhưng thiếu chuẩn thống nhất. NVMe ra đời như một giải pháp chuẩn hóa, cho phép các nhà sản xuất như Samsung, WD, hay Crucial tạo ra ổ SSD tốc độ cao, tương thích với mọi hệ thống.
Định dạng phổ biến: M.2
Hầu hết NVMe SSD hiện nay sử dụng định dạng M.2, một chuẩn giao tiếp nhỏ gọn cắm trực tiếp vào khe trên bo mạch chủ. Kích thước phổ biến là 2280 (22mm rộng, 80mm dài), nhưng có các biến thể khác như 2230 hoặc 22110. Một số bo mạch chủ có khe M.2 riêng, hoặc bạn có thể dùng card PCIe gắn thêm M.2.
Cập nhật 2025: Theo bài đăng trên X, NVMe PCIe 5.0 như Samsung 990 EVO Plus đạt tốc độ đọc lên đến 14.500MB/s, lý tưởng cho chơi game và render video.
NVMe so với SATA: Đâu là khác biệt?
Tốc độ
- SATA III: Tối đa 600MB/s, bị giới hạn bởi chuẩn AHCI.
- NVMe PCIe 3.0: Lên đến 4.000MB/s (4 làn PCIe, mỗi làn 1.000MB/s).
- NVMe PCIe 4.0: Tối đa 7.500MB/s, phổ biến trên PC và PS5.
- NVMe PCIe 5.0: Đạt 14.000MB/s, nhưng hiệu năng thực tế chỉ nhỉnh hơn PCIe 4.0 một chút.
NVMe nhanh hơn SATA đến 12-23 lần về lý thuyết, giúp giảm thời gian khởi động Windows, tải game, và truyền dữ liệu lớn.
Kích thước và thiết kế
- SATA SSD: Kích thước 2.5 inch, cần cáp nguồn và cáp dữ liệu, chiếm không gian trong case PC.
- NVMe M.2: Nhỏ gọn, cắm trực tiếp vào bo mạch chủ, không cần cáp, tiết kiệm không gian và dễ lắp đặt.
Tiêu thụ điện
NVMe dùng ít điện hơn SATA, nhưng model PCIe 5.0 cao cấp có thể cần tản nhiệt thụ động để tránh quá nhiệt.
Ứng dụng thực tế
- Game: NVMe giảm thời gian tải game và hỗ trợ DirectStorage (API của Microsoft), giảm hiện tượng pop-in trong game như Starfield. Hiện chỉ vài game hỗ trợ, nhưng sẽ phổ biến hơn trong 2025-2026.
- PS5: Yêu cầu NVMe PCIe 4.0 với tốc độ đọc tối thiểu 5.500MB/s để nâng cấp ổ cứng.
- Công việc: NVMe tăng tốc render video, chỉnh sửa ảnh, và xử lý dữ liệu lớn trong Adobe Premiere, Photoshop.
Hạn chế: Tốc độ NVMe PCIe 5.0 chưa được khai thác hết do phần mềm và game chưa tối ưu. PCIe 4.0 hiện là lựa chọn cân bằng giá/hiệu năng.
Bạn có cần ổ NVMe không?
![]()
Khi nào cần NVMe?
- Chơi game: Giảm thời gian tải game và chuẩn bị cho DirectStorage.
- PS5: Nâng cấp ổ cứng với NVMe PCIe 4.0 (ví dụ: WD Black SN850X).
- Công việc sáng tạo: Xử lý file lớn, render video, hoặc lập trình nhanh hơn.
- Nâng cấp PC/laptop: Thêm ổ NVMe để tăng dung lượng và tốc độ.
Khi nào không cần?
Nếu PC hoặc laptop của bạn vẫn dùng HDD, nâng cấp lên bất kỳ SSD nào (kể cả SATA) sẽ cải thiện tốc độ đáng kể. SATA SSD rẻ hơn và đủ cho tác vụ cơ bản như lướt web, xem phim, hoặc văn phòng.
Lưu ý: NVMe dung lượng thấp (512GB, 1TB) hiện có giá gần bằng SATA SSD, nên đáng đầu tư. Ví dụ, Samsung 970 EVO Plus 1TB giá khoảng $100, chỉ nhỉnh hơn SATA vài đô.
Tương thích
Hầu hết PC/laptop từ 2020 trở đi có khe M.2 NVMe. Kiểm tra bo mạch chủ (ví dụ: ASUS ROG, MSI B550) hoặc tài liệu laptop (Dell XPS, Lenovo Legion) để xác nhận hỗ trợ PCIe 3.0, 4.0, hay 5.0.
NVMe có nhanh hơn RAM không?
Không. NVMe SSD dù nhanh, vẫn chậm hơn RAM DDR4/DDR5 (tốc độ hàng chục GB/s). RAM là bộ nhớ tạm thời, còn NVMe lưu trữ lâu dài. Tuy nhiên, NVMe giúp hệ thống mượt mà hơn khi thiếu RAM, vì nó truy xuất dữ liệu nhanh hơn SATA hoặc HDD.
Mẹo: Đảm bảo PC có đủ RAM (16GB cho game, 32GB cho công việc nặng) trước khi nâng cấp NVMe.
Ổ NVMe nào tốt nhất năm 2025?
Top ổ NVMe đề xuất
- Samsung 990 PRO 2TB (PCIe 4.0): Đọc 7.450MB/s, ghi 6.900MB/s, lý tưởng cho PC, laptop, và PS5. Giá ~$180.
- WD Black SN850X 1TB (PCIe 4.0): Đọc 7.300MB/s, tối ưu chơi game, hỗ trợ DirectStorage. Giá ~$120.
- Crucial T705 2TB (PCIe 5.0): Đọc 14.500MB/s, dành cho PC cao cấp, render video. Giá ~$300.
- Kingston NV2 1TB (PCIe 4.0): Giá rẻ (~$80), đọc 3.500MB/s, phù hợp ngân sách thấp.
Cập nhật từ X: Samsung 990 PRO được khen vì độ bền và hiệu năng ổn định, trong khi Crucial T705 dẫn đầu về tốc độ nhưng cần bo mạch chủ hỗ trợ PCIe 5.0.
Cách chọn NVMe
- Dung lượng: 1TB cho game, 2TB cho công việc sáng tạo, 512GB cho ngân sách thấp.
- Tốc độ: PCIe 4.0 đủ cho hầu hết, PCIe 5.0 chỉ cần nếu bạn render hoặc làm việc nặng.
- Tương thích: Kiểm tra khe M.2 và chuẩn PCIe trên bo mạch chủ.
- Ngân sách: Dưới $100 cho 1TB, ~$200 cho 2TB cao cấp.
Tham khảo: Xem hướng dẫn cách chọn SSD để biết thêm.
Mẹo nâng cấp và sử dụng NVMe
- Lắp đặt: Cắm NVMe M.2 vào khe bo mạch chủ, không cần cáp. Xem video hướng dẫn cho PS5, Steam Deck, hoặc ROG Ally X.
- Tản nhiệt: Dùng tản nhiệt thụ động cho PCIe 5.0 để tránh giảm hiệu năng.
- Sao lưu dữ liệu: Dùng Samsung Magician hoặc WD Dashboard để chuyển dữ liệu từ HDD/SATA sang NVMe.
- Nâng cấp thứ hai: Thêm NVMe phụ qua khe M.2 hoặc card PCIe để tăng dung lượng.
- Kiểm tra tương thích: Đảm bảo bo mạch chủ hỗ trợ PCIe 4.0/5.0 để tận dụng tốc độ.